20 wrz 2013

Podwodny GIS

     Poprzez zbieranie informacji geograficznej większość z nas myśli o systemach teledetekcyjnych, które pozwalają zebrać dane o powierzchni terenu. Warto jednak zwrócić uwagę na równie bogaty świat rozwijający się pod powierzchnią mórz i oceanów. Jest on trudniej dostępny dla obrazowania ze względu na właściwości wody, która często potrafi odbijać lub pochłaniać interesujące informacje. Na szczęście technologie pozwalające rejestrować stan otaczającej przyrody szybko się rozwijają. Z pewnością do stosunkowo młodych technik możemy zaliczyć LIDAR (light detection and ranging), który dzięki czterem japońskim naukowcom: Masahiko Sasano, Motonobu Imasato, Hiroya Yamano i Hiroyuki Oguma wykorzstano do monitorowania żywotności raf koralowych. Badania przeprowadzono w pobliżu wyspy Teketomi w Japonii.

badania raf koralowych z użyciem LIDAR
Źródło: Wikipedia

     System oparty jest na właściwościach fluorescencyjnych koralowców. Wcześniej, badania takie polegały na ultrafioletowym wzbudzaniu fluorescencji organizmów przeprowadzanym podczas nurkowania, a następnie rejestrowaniu danych. Metoda ta zapewniała dużą dokładność, jednak miała swoje ograniczenia ze względu na wielkość obszarów do pomiaru. Wspomnieni Panowie opracowali system, który używa LIDAR-u umieszczonego na szklanym dnie łodzi, dzięki czemu można dużo szybciej i stabilniej przeprowadzić sesję pomiarową, a także objąć badaniami zdecydowanie większy obszar.

badania raf koralowych
Obserwacje korali przy użyciu techniki wideo i LIDAR-owego obrazowania fluorescencyjnego
    Wszystko odbywa się dzięki użyciu lasera impulsowego o długości fali 355nm, a także filtrowi optycznemu oraz ulepszonej matrycy CCD (ICCD) kamery. Ekspozycja jest kontrolowana przez operatora i odpowiednio ustawiana dla głębokości, nad którą aktualnie przepływa łódź. Obserwacje zostały przeprowadzone przy średniej prędkości łodzi około 4 węzłów i długości kampanii pomiarowej trwającej 125 minut. Ponadto technika jest niezależna, m.in. od wielkości zachmurzenia czy promieniowania słonecznego.

badania raf koralowych
Mapa obrazująca efekt badań. Poszczególne kolory przedstawiają: niebieski – koral typu „gałąź”, zielony – koral typu „stołowego” czerwony – martwe koralowce, pomarańczowy – szkielety martwych koralowców, zółty – piasek, fioletowy – trawa morska i algi.

     Wyniki są bardzo obiecujące. Dzięki nim udało się uzyskać LIDAR-owe obrazy ukształtowania powierzchni dna, a także dane do odwzorowania rozkładu żywych koralowców, ich martwych szkieletów, trawy morskiej i alg. Obecnie trwają prace nad ulepszeniem systemu polegające na skonstruowaniu obudowy, którą będzie można używać na każdym typie łodzi, bez konieczności szklanego dna.

1 komentarz: